Các Hình Thức Thuê Tàu Phổ Biến, Nên Áp Dụng Hình Thức Nào Hiệu Quả, Phân Tích Chi Tiết Nhất

• Bài viết được đọc nhiều nhất: Khóa học Logistics

I. Các hình thức thuê tàu phổ biến

1. Phương thức thuê tàu chợ (Liner Charter).

Phương thức thuê tàu chợ là một hình thức cho thuê tàu vận tải hàng hóa giữa các doanh nghiệp hoặc cá nhân để vận chuyển hàng hóa.Loại tàu chợ có lịch trình và tuyến chạy cố định, ghé vào các cảng quy định theo lịch trình định trước.

Với phương thức thuê tàu chợ, người thuê tàu sẽ trả tiền thuê tàu cho chủ tàu theo một số tiêu chí nhất định, thường là theo thời gian hoặc theo quãng đường vận chuyển.

Đặc điểm của Tàu chợ:

Ưu điểm của phương thức thuê tàu chợ bao gồm:

Bên cạnh những ưu điểm trên, phương thức thuê tàu chợ cũng có một số nhược điểm mà bạn cần phải biết để cân nhắc khi lựa chọn hình thức thuê tàu này:

• Chi phí không ổn định: Giá thuê tàu chợ có thể biến động theo thị trường và tình hình kinh tế, dẫn đến sự không ổn định trong chi phí vận chuyển hàng hóa, và tùy theo từng chủ tàu. Có thể cùng 1 tuyến, nhưng mỗi chủ tàu sẽ báo một phí khác nhau.
• Thời gian vận chuyển lâu: do phải dừng để trả hàng ở nhiều điểm, nên thời gian vận chuyển đến đích hoặc địa điểm bạn mong muốn sẽ khá lâu

2. Phương thức Thuê tàu chuyến (Voyage charter)

Tàu chuyến là loại tàu chuyên chở hàng hóa giữa hai hay nhiều cảng theo yêu cầu của chủ hàng trên cơ sở hợp đồng thuê tàu.
Với phương thức Thuê tàu chuyến thì chủ hàng sẽ phải  liên hệ với chủ tàu để thuê lại toàn bộ con tàu chuyên chở hàng hóa theo yêu cầu đơn vị mình, điều này có nghĩa là nguyên 1 con tàu sẽ vận chuyển 1 lô hàng từ 1 cảng xếp đến 1 cảng dỡ hàng

Đặc điểm của phương thức thuê Tàu chuyến:

• Hình thức thuê tàu chuyến thì tàu sẽ chạy theo lịch trình và hành chính của chủ hàng mà không cố định trước.
• Hàng hóa vận chuyển với phương thức này thường khá đồng nhất
• Mức cước phí không công khai giống như phương thức thuê tàu chợ, mà do 2 bên thỏa thuận tùy thuộc vào thời gian, hành chính vận chuyển
• Với hình thức thuê tàu này thì chủ hàng và chủ tàu sẽ phải ký  Hợp đồng thuê tàu chuyến (Voyage charter – C/P).
• Vận đơn đường biển (B/L). sẽ chi phối quan hệ giữa người chuyên chở và người giữ vận đơn

Ưu điểm của phương thức thuê tàu chuyến:

• Linh hoạt: Chủ hàng có thể dễ dàng điều chỉnh lịch trình và tuyến đường vận chuyển theo nhu cầu cụ thể của mình. Chủ hàng có thể chủ động trong việc lựa chọn thời gian và cảng xếp hàng.
• Tiết kiệm thời gian: Phương thức này giúp giảm thời gian chờ đợi tàu và tối ưu hóa quá trình vận chuyển hàng hóa so với phương thức thuê tàu chợ do tốc độ chuyển chở hàng hóa nhanh và không phải dừng ở nhiều điểm
• Nếu khối lượng hàng vận chuyển lớn thì  Giá cước thuê tàu thấp hơn so với chi phí cước tàu chợ

Nhược điểm của phương thức thuê tàu chuyến: 

• Chi phí cao: Phương thức này có thể tốn kém hơn so với các hình thức khác do chủ hàng phải trả tiền thuê tàu cả khi tàu không hoạt động.
• Phương thức thuê và vận hành, nhiều quy định hơn với phương thức thuê tàu chuyến nếu số lượng hàng hóa it

Các hình thức thuê tàu chuyến:

• Thuê chuyến một (Single Trip): là hình thức thuê tàu mà chủ hàng thuê tàu chở hàng từ một cảng đến cảng khác. Hợp đồng chấm dứt khi việc dỡ hàng tại cảng đến đã hoàn thành.
• Thuê tàu khứ hồi (Round Trip): thuê tàu chở hàng đến một cảng rồi chở hàng từ cảng đó về cảng khởi hành.
• Thuê chuyến liên tục (Consecutive Voyage) – thuê tàu chở hàng từ cảng này đến cảng khác nhiều chuyến liên tiếp nhau.
• Thuê khoán: chủ hàng căn cứ vào nhu cầu chuyên chở của hàng hóa để thuê khoàn tàu trong thời gian nhất định.

3. Thuê tàu định hạn (Time charter)

Phương thức Thuê tàu định hạn là một trong các hình thức thuê tàu phổ biến hiện này mà chủ tàu cho người thuê được thuê toàn bộ con tàu trong một khoảng thời gian nhất định để vận chuyển hàng hóa. Khoảng thời gian có thể tính theo một vài tháng, hoặc một vài năm, nhưng cũng có thể tính theo thời gian của 1 chuyến. Trong loại hợp đồng này, người thuê tàu sẽ trả tiền thuê tàu cho chủ tàu theo một khoản phí cố định hàng tháng hoặc hàng năm, không phụ thuộc vào số lượng hàng hóa hoặc khoảng cách vận chuyển.

Đặc điểm của hình thức thuê tàu định hạn:

• Chủ tàu chịu các chi phí hoạt động (operating cost) như: lương thuyền viên, cung ứng phẩm, sửa chữa bảo dưỡng, nước ngọt, dầu nhờn…
• Người thuê tàu chịu các chi phí chuyến đi (voyage cost): cảng phí, nhiên liệu…
• Thời gian thuê định hạn có thể chỉ trong vòng 1 chuyến (Trip charter), hoặc trong một khoảng thời gian xác định chẳng hạn như 6 tháng hay 1 năm (Period charter);
• Thỏa thuận giữa 2 bên được xác định trong hợp đồng thuê tàu định hạn, tiếng Anh là Time Charter Party.
• Người thuê tàu định hạn có thể dùng tàu để vận chuyển hàng hóa của chính mình (vai trò chủ hàng), hoặc cho bên khác thuê lại (sub-charter) theo hợp đồng thuê tàu chuyến hoặc thuê tàu định hạn.
• Quản lý và vận hành tàu: Trong hợp đồng time charter, người thuê tàu có trách nhiệm quản lý và vận hành tàu trong suốt thời gian thuê.
• Chi phí khác: Ngoài phí thuê tàu, người thuê tàu cũng có thể phải chịu các chi phí khác như chi phí nhiên liệu, bảo dưỡng, bảo hiểm, cầu phà, phí cảng, v.v.

Ưu điểm:

• Độ tin cậy cao: Khi ký kết hợp đồng thuê tàu định hạn, người thuê tàu có thể yên tâm về việc sử dụng tàu trong thời gian cố định mà không lo lắng về việc tàu bị rút khỏi hoặc thay đổi điều kiện thuê đột ngột.
• Dễ dàng quản lý chi phí: Với hợp đồng thuê tàu định hạn, người thuê tàu biết trước chi phí thuê tàu trong suốt thời gian hợp đồng, giúp họ dễ dàng quản lý ngân sách và dự đoán chi phí vận chuyển.
• Linh hoạt trong việc sử dụng tàu: Người thuê tàu có thể sử dụng tàu theo nhu cầu của họ trong thời gian hợp đồng mà không bị ràng buộc bởi các hạn chế về thời gian hoặc quãng đường.

Nhược điểm:

• Chi phí cao: Thuê tàu định hạn thường có chi phí cao hơn so với hình thức thuê tàu khác như thuê tàu theo chuyến, do người thuê tàu phải trả một khoản tiền cố định dù tàu có được sử dụng hết hay không.
• Rủi ro về biến động thị trường: Trong trường hợp giá vận tải giảm đột ngột, người thuê tàu có thể phải trả một khoản tiền lớn hơn so với giá thị trường hiện tại. Ngược lại, nếu giá vận tải tăng, họ cũng không thể hưởng lợi từ việc này.
• Ràng buộc về thời gian: Khi ký kết hợp đồng thuê tàu định hạn, người thuê tàu phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều khoản về thời gian sử dụng tàu, không linh hoạt như khi thuê tàu theo chuyến.

4. Thuê tàu trần (Bareboat charter)

Thuê tàu trần là hình thức thuê tàu trong 1 khoảng thời gian xác định chẳng hạn 3 năm, theo đó người thuê tàu tự thu xếp bố trí thuyền viên, nhiên liệu, cung ứng phẩm… để vận hành và khai thác con tàu. Trong tiếng Anh, thuê tàu trần là “bareboat charter” hoặc “demise charter”.

Đặc điểm của hình thức thuê tàu trần:

• Chủ tàu chỉ cung cấp con tàu trong tình trạng hoạt động tốt. Người thuê tàu thu xếp toàn bộ những gì cần thiết để quản lý và khai thác con tàu. Người thuê có thể cho thuê lại con tàu theo chuyến hoặc cho thuê định hạn.
• Thuê tàu trần (Bareboat charter) là một hình thức thuê tàu mà người thuê sẽ nhận được quyền sử dụng toàn bộ tàu cùng với trang thiết bị và đội ngũ thủy thủ, trong khi chủ tàu chỉ cung cấp tàu và không có trách nhiệm điều hành hoặc quản lý tàu. Hình thức này mang lại nhiều ưu điểm và nhược điểm như sau:

Ưu điểm của hình thức thuê tàu trần

• Tự do và linh hoạt: Người thuê có toàn quyền quyết định về lịch trình, tuyến đường và hoạt động trên tàu mà không bị ràng buộc bởi chủ tàu. Điều này giúp người thuê có trải nghiệm du lịch cá nhân hóa và phù hợp với nhu cầu của mình.
• Chi phí linh hoạt: Người thuê có thể tự quản lý chi phí cho việc sử dụng tàu, từ việc chọn tàu phù hợp với ngân sách đến việc quản lý các chi phí phát sinh khác trong suốt chuyến đi.
• Sở hữu tạm thời: Khi thuê tàu trần, người thuê có cơ hội trải nghiệm cuộc sống trên biển mà không cần phải đầu tư mạnh vào việc sở hữu một tàu riêng.

Nhược điểm của hình thức thuê tàu trần

• Trách nhiệm pháp lý: Người thuê sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc điều hành và bảo quản tàu trong suốt thời gian thuê, bao gồm cả việc bảo đảm an toàn cho tàu và mọi người trên tàu.
• Kiến thức và kỹ năng yêu cầu: Để thuê tàu trần, người thuê cần có kiến thức và kỹ năng về điều hành tàu, quản lý tàu và xử lý tình huống khẩn cấp trên biển. Điều này đặt ra yêu cầu cao về trình độ chuyên môn và kinh nghiệm của người thuê.
• Rủi ro về tàu và trang thiết bị: Trong trường hợp tàu gặp sự cố hoặc hỏng hóc, người thuê sẽ phải chịu trách nhiệm về việc sửa chữa và bồi thường thiệt hại, có thể gây ra chi phí không mong muốn và phiền toái.

II. Nên áp dụng hình thức thuê tàu nào hiệu quả nhất

Khi lựa chọn hình thức thuê tàu, có một số yếu tố quan trọng mà bạn cần xem xét để đảm bảo rằng hình thức thuê tàu bạn chọn là phù hợp nhất với nhu cầu của bạn. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng mà bạn nên xem xét:

Khi quyết định thuê tàu chuyến, tàu chợ, tàu định hạn hay tàu trần, bạn cần xem xét kỹ lưỡng về nhu cầu và mục tiêu của việc thuê tàu để chọn lựa phương án phù hợp nhất.

Trên đây, Vinatrain đã phân tích chi tiết về các hình thức thuê tàu phổ biến và những gợi ý của Vinatrain về những tiêu chí lựa chọn phương thức thuê tàu, bạn đọc có thể dựa trên tình hình thực tế của doanh nghiệp để đưa ra những lựa chọn phù hợp nhất.

Những nội dung này đều được đào tạo trong khóa học Xuất Nhập Khẩu và Logistics của VinaTrain. Bạn đọc có nhu cầu tìm hiểu chuyên sâu về nội dung này, vui lòng liên hệ với trung tâm qua hotline: 0964.237.168 để được tư vấn và hỗ trợ.

• Bài viết liên quan: Các loại những từ đường biển gồm những gì

Biên tập và tổng hợp: Hà Phượng