MẶT TRÁI Của Ngành Quản Trị Du Lịch Và Lữ Hành Không Phải Ai Cũng Biết

Ngày trước, mình chọn ngành Quản trị Du lịch và Lữ hành với tất cả sự háo hức. Hình ảnh về những chuyến đi xa, khám phá nền văn hóa mới, tiếp xúc với khách hàng đa dạng luôn khiến mình cảm thấy phấn khích. Ngành này cũng được nhiều người đánh giá là có cơ hội nghề nghiệp rộng mở, thu nhập hấp dẫn và mang lại nhiều trải nghiệm thú vị.

Nhưng rồi, khi bước chân vào thực tế, mình nhận ra rằng ngành du lịch không chỉ toàn màu hồng, và có những mặt trái mà nếu không thực sự đam mê, bạn có thể dễ dàng bỏ cuộc giữa chừng.

1. Ngành du lịch không phải lúc nào cũng “được đi du lịch”

Lúc còn là sinh viên, mình luôn nghĩ rằng làm trong ngành du lịch nghĩa là được đi nhiều nơi, trải nghiệm nhiều điều thú vị. Nhưng khi làm việc thực tế, mình nhận ra rằng chuyến đi công việc không giống như chuyến du lịch.

✔ Nếu bạn làm hướng dẫn viên, bạn phải đi theo lịch trình dày đặc, luôn đảm bảo đúng tiến độ, giải quyết các tình huống bất ngờ và hầu như không có thời gian tận hưởng cảnh đẹp như khách du lịch.

✔ Nếu bạn làm điều hành tour, có khi bạn còn chỉ ngồi văn phòng cả ngày để sắp xếp chuyến đi cho khách, nhưng bản thân lại không có cơ hội ra ngoài nhiều như mọi người vẫn nghĩ.

Thực tế, có rất nhiều người làm trong ngành quản trị du lịch và lữ hành nhưng hiếm khi có dịp thực sự đi du lịch đúng nghĩa.

2. Áp lực công việc cao, đặc biệt vào mùa cao điểm

Làm trong ngành du lịch nghĩa là bạn phải quen với những ngày làm việc không có giờ giấc cố định.

🔹 Mùa cao điểm (lễ, Tết, hè) chính là lúc bạn bận rộn nhất – trong khi người khác đi chơi, bạn phải làm việc hết công suất. Có những ngày, mình làm từ sáng sớm đến khuya mà không có thời gian nghỉ ngơi.

🔹 Công việc đòi hỏi sự linh hoạt cao – khách hàng có thể thay đổi lịch trình vào phút chót, xe hỏng, khách bị lạc hoặc xảy ra sự cố bất ngờ, và bạn phải luôn trong tư thế “chạy đua” để xử lý vấn đề nhanh nhất.

🔹 Cạnh tranh khốc liệt – ngành du lịch phát triển nhanh, nhưng cũng có rất nhiều công ty mọc lên, khiến áp lực doanh thu và thu hút khách hàng càng lớn. Nếu không giỏi kỹ năng marketing, chăm sóc khách hàng và sáng tạo trong dịch vụ, bạn rất dễ bị đào thải.

Mình nhớ có lần, trong một chuyến tour lớn, một khách VIP mất hành lý ngay trước khi lên máy bay. Dù đây không phải lỗi của công ty du lịch, nhưng mình vẫn phải giải quyết khéo léo để khách hàng không phàn nàn và ảnh hưởng đến uy tín công ty. Những lúc như vậy, mình mới hiểu công việc này không chỉ cần kiến thức du lịch, mà còn đòi hỏi kỹ năng xử lý tình huống nhanh nhạy.

3. Công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng giao tiếp cao

Ngành du lịch là ngành làm dâu trăm họ, phục vụ đủ kiểu khách hàng, từ những người dễ tính đến những khách cực kỳ khó chịu.

📌 Không phải lúc nào khách hàng cũng vui vẻ, lịch sự
Có những khách hàng khó tính, hay than phiền về lịch trình, món ăn, dịch vụ dù bạn đã cố gắng hết sức. Có khi họ đổ lỗi cho hướng dẫn viên hoặc công ty du lịch về những điều nằm ngoài tầm kiểm soát, như thời tiết xấu hay chuyến bay bị hoãn.

📌 Làm dịch vụ nghĩa là phải luôn tươi cười, kể cả khi mệt mỏi
Nếu bạn là hướng dẫn viên, bạn phải luôn giữ tinh thần tích cực, năng lượng cao, dù có thể bạn đang rất mệt hoặc có chuyện riêng. Nếu bạn làm điều hành tour, bạn phải luôn giữ bình tĩnh, xử lý vấn đề với thái độ chuyên nghiệp, dù khách có nóng giận đến đâu.

Mình nhớ có lần, trong một tour du lịch quốc tế, một khách hàng lớn tuổi bị mất hộ chiếu ngay khi đến sân bay. Lúc đó, mình phải hỗ trợ họ liên hệ đại sứ quán, lo giấy tờ thay thế và trấn an tâm lý của họ, dù thực sự trong lòng mình cũng đang rối bời.

4. Không phải lúc nào cũng có mức lương cao

📌 Lương hướng dẫn viên phụ thuộc vào số tour
Nếu bạn làm hướng dẫn viên du lịch, thu nhập chính của bạn thường đến từ tiền lương theo tour, tiền thưởng và tiền tip từ khách. Những tháng cao điểm có thể kiếm được nhiều tiền, nhưng mùa thấp điểm (mùa mưa, dịch bệnh, suy thoái kinh tế), công việc có thể ít đi, đồng nghĩa với việc thu nhập giảm mạnh.

📌 Lương văn phòng trong ngành du lịch không cao như nhiều người nghĩ
Nếu bạn làm điều hành tour hoặc quản lý khách sạn, mức lương ban đầu có thể không cao. Muốn có thu nhập tốt, bạn phải có kinh nghiệm lâu năm, giỏi ngoại ngữ và có vị trí cao trong công ty.

📌 Ảnh hưởng từ dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế
Ngành du lịch rất nhạy cảm với tình hình kinh tế và dịch bệnh. Covid-19 là một ví dụ điển hình – rất nhiều công ty du lịch phá sản, hàng nghìn người mất việc. Đây là điều mà những ai muốn theo ngành này cần cân nhắc kỹ về tính ổn định của công việc.

5. Sự cạnh tranh trong ngành và yêu cầu ngoại ngữ cao

📌 Cạnh tranh lớn, đặc biệt là ở các thành phố du lịch
Ngành du lịch luôn cần nhân sự, nhưng cũng có rất nhiều sinh viên tốt nghiệp mỗi năm. Nếu bạn không có kỹ năng nổi bật hoặc giỏi ngoại ngữ, bạn sẽ rất khó cạnh tranh với ứng viên khác.

📌 Ngoại ngữ là yếu tố bắt buộc
Nếu bạn muốn có công việc tốt, mức lương cao, bạn phải giỏi ngoại ngữ (ít nhất là tiếng Anh, thậm chí thêm tiếng Trung, tiếng Hàn, tiếng Nhật để có lợi thế). Nếu bạn không giỏi ngoại ngữ, bạn sẽ chỉ có thể làm những công việc trong nước với thu nhập thấp hơn.

Vậy có nên học ngành quản trị du lịch và lữ hành không?

Câu trả lời là CÓ – nếu bạn thực sự yêu thích ngành này, sẵn sàng đối mặt với những thách thức và không ngại khó khăn. Nhưng nếu bạn chỉ chọn ngành này vì nghĩ rằng nó nhẹ nhàng, dễ xin việc, có thu nhập cao và được đi du lịch nhiều, thì bạn nên suy nghĩ lại.

Đây là một ngành đòi hỏi sự linh hoạt, năng động, khả năng giao tiếp tốt, sức chịu đựng áp lực cao và phải liên tục học hỏi, phát triển bản thân. Nếu bạn có đam mê thực sự và chuẩn bị kỹ về kỹ năng, ngoại ngữ, bạn hoàn toàn có thể thành công trong ngành này.

Tác giả: Lưu Thanh Huyền

Chuyên gia Nhân Sự với hơn 15 năm kinh nghiệm. Hiện đang là Giám Đốc Nhân Sự - Quản lý chất lượng đào tạo tại Vinatrain, Tư vấn các vấn đề liên quan tới nhân sự cho doanh nghiệp

💡 Mình không hối hận khi chọn ngành Quản trị Du lịch và Lữ hành, nhưng nếu được chọn lại, mình sẽ chuẩn bị tâm lý tốt hơn ngay từ đầu. Còn bạn thì sao? Bạn đã sẵn sàng để đối mặt với những thử thách của ngành này chưa? 😊🌍✈️