Các Phương Thức THANH TOÁN QUỐC TẾ Trong Xuất Nhập Khẩu Phổ Biến Nhất

Sẽ có 5 phương thức thanh toán quốc tế được sử dụng phổ biến bao gồm thanh toán chuyển tiền quốc tế, thư tín dụng LC, phương thức nhờ thu, ghi sổ và phương thức nhờ thu kèm chứng từ. Mỗi phương thức thanh toán có những ưu điểm và nhược điểm riêng, vì vậy việc chọn phương thức phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo giao dịch suôn sẻ và giảm thiểu rủi ro. Việc lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo giao dịch diễn ra suôn sẻ và an toàn.

1- Phương Thức Chuyển Tiền Quốc Tế (Remittance)

Chuyển tiền quốc tế (remittance) là quá trình chuyển tiền từ người gửi ở một quốc gia đến người nhận ở một quốc gia khác thông qua các dịch vụ chuyển tiền hoặc ngân hàng. Phương thức này có thể được thực hiện qua các dịch vụ chuyển tiền quốc tế chuyên biệt hoặc các dịch vụ ngân hàng truyền thống. Mặc dù có nhiều ưu điểm như tính nhanh chóng, tiện lợi và khả năng hỗ trợ nhiều quốc gia, phương thức này cũng tồn tại một số nhược điểm như chi phí cao và rủi ro bảo mật. Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp bạn chọn lựa dịch vụ chuyển tiền quốc tế phù hợp và thực hiện các giao dịch một cách an toàn và hiệu quả

Đối với phương thức chuyển tiền quốc tế sẽ có 4 bên tham gia vào quá trình này bao gồm:

• Remitter: Người nhập khẩu – người chuyển tiền:
• Beneficiary: Người xuất khẩu – người thụ hưởng: .
• Remitting Bank: Ngân hàng của người nhập khẩu – ngân hàng chuyển:
• Corresponding Bank. Ngân hàng của người xuất khẩu – ngân hàng đại lý

1.2. Cách Thức Hoạt Động

• Người Gửi: Cung cấp thông tin về người nhận và số tiền cần chuyển cho dịch vụ chuyển tiền hoặc ngân hàng.
• Dịch Vụ Chuyển Tiền: Xử lý yêu cầu chuyển tiền và chuyển tiền đến ngân hàng hoặc điểm dịch vụ tại quốc gia nhận.
• Người Nhận: Nhận tiền tại điểm dịch vụ hoặc qua tài khoản ngân hàng sau khi giao dịch được hoàn tất.

2. Các Dịch Vụ Chuyển Tiền Quốc Tế Phổ Biến

2.1. Dịch Vụ Chuyển Tiền Trực Tuyến

• PayPal: Cho phép gửi tiền quốc tế nhanh chóng và dễ dàng thông qua tài khoản trực tuyến.
• Wise (Trước Đây Là TransferWise): Cung cấp dịch vụ chuyển tiền với tỷ giá hối đoái hợp lý và phí thấp.

2.2. Dịch Vụ Chuyển Tiền Truyền Thống

• Western Union: Đây là dịch vụ chuyển tiền quốc tế phổ biến nhất trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Với lịch sử trên 160 năm, Western Union là dịch vụ chuyển tiền có mạng lưới điểm giao dịch lớn nhất thế giới với hơn 500.000 điểm giao dịch. Western Union cung cấp khả năng chuyển và nhận tiền nhanh chóng tới trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, có rất nhiều ngân hàng cung cấp dịch vụ chuyển và nhận tiền qua Western Union như BIDV, Agribank, ACB
• MoneyGram: Cung cấp dịch vụ chuyển tiền quốc tế với mạng lưới rộng lớn. Đây là dịch vụ chuyển tiền lớn thứ hai trên thế giới sau Western Union với hơn 350.000 điểm giao dịch. MoneyGram cung cấp dịch vụ chuyển/ nhận tiền quốc tế tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới. Tại Việt Nam cũng có một số ngân hàng cung cấp dịch vụ chuyển và nhận tiền qua MoneyGram có thể kể tới như: Vietcombank; Sacombank; Eximbank…
• Một số dịch vụ chuyển tiền truyền thống khác như: RIA, OFX, WORLD FIRST, MONEY TRANSFER, TRANSFERWISE, WORLDREMIT, TRAVELEX, SHAREMONEY

2.3. Ngân Hàng

• Chuyển khoản Ngân Hàng: Nhiều ngân hàng cung cấp dịch vụ chuyển tiền quốc tế qua hệ thống SWIFT hoặc các mạng lưới ngân hàng khác.

Ưu Điểm của phương thức chuyển tiền quốc tế

• Thời gian xử lý nhanh chóng: Nhiều dịch vụ chuyển tiền quốc tế có thể hoàn tất giao dịch trong vòng vài phút đến vài giờ.
• Dễ Dàng Thực Hiện: Có thể thực hiện chuyển tiền trực tuyến, qua điện thoại hoặc tại các điểm dịch vụ.
• Hỗ Trợ Nhiều Quốc Gia: Hầu hết các dịch vụ hỗ trợ chuyển tiền đến nhiều quốc gia và khu vực.
• Tùy Chọn Thanh Toán: Có thể nhận tiền qua tài khoản ngân hàng, nhận tiền mặt tại điểm dịch vụ, hoặc qua các hình thức khác như ví điện tử.

Nhược Điểm của phương thức chuyển tiền quốc tế

• Phí Dịch Vụ cao: Các dịch vụ chuyển tiền quốc tế thường tính phí giao dịch, có thể là một tỷ lệ phần trăm của số tiền chuyển hoặc một khoản phí cố định.
• Phí Chuyển Đổi Ngoại Tệ: Nếu chuyển tiền giữa các đồng tiền khác nhau, có thể phát sinh phí chuyển đổi ngoại tệ.
• Tỷ Giá Không Thuận Lợi: Một số dịch vụ có thể áp dụng tỷ giá hối đoái không thuận lợi, ảnh hưởng đến số tiền thực nhận.
• Rủi Ro Bảo Mật: Có nguy cơ về bảo mật và lừa đảo, đặc biệt trong các giao dịch trực tuyến. Cần kiểm tra độ tin cậy của dịch vụ chuyển tiền trước khi sử dụng.

Phương thức thanh toán quốc tế là một nội dung thuộc khóa học xuất nhập khẩu thực tế của VinaTrain, khóa học cung cấp cho bạn những kiến thức, chuyên môn, nghiệp vụ thực tế, bám sát công việc của một nhân viên xuất nhập khẩu thực thụ

2- Phương Thức Nhờ Thu (Collection of Payment)

Phương thức nhờ thu là phương thức thanh toán quốc tế ra đời để khắc phục những hạn chế của phương thức chuyển tiền. Sau khi người xuất khẩu hoàn thành nhiệm vụ giao hàng cho người nhập khẩu thì sẽ uỷ thác cho ngân hàng thu tiền người nhập khẩu căn cứ vào hối phiếu của người xuất khẩu. Các công cụ thanh toán quốc tế thường gồm:

Các công cụ trong phương thức nhờ thu sẽ thường gồm: hối phiếu (Bill of exchange); kỳ phiếu thương mại (Promissory Note); séc quốc tế (International Cheque); hóa đơn thu tiền (Financial Invoice).

Trong phương thức này, ngân hàng đóng vai trò trung gian thu hộ tiền của người mua trả cho người bán. Phương thức nhờ thu có thể giúp hai bên giảm được những rủi ro trong thanh toán. Hạn chế được những việc chậm trễ về nhận tiền đối với bên bán và nhận hàng đối với bên mua.

Ưu Điểm của phương thức thanh toán nhờ thu

• Phí Giao Dịch: Thường thấp hơn so với thư tín dụng, làm giảm chi phí cho người xuất khẩu.
• Quy Trình đơn giản: Quy trình đơn giản hơn so với thư tín dụng, không yêu cầu các thủ tục phức tạp.
• Phù Hợp Với Các Giao Dịch Nhỏ: Thích hợp cho các giao dịch có giá trị nhỏ đến trung bình, khi không cần mức độ bảo đảm cao như thư tín dụng.

Nhược Điểm của phương thức thanh toán nhờ thu

• Rủi Ro Tín Dụng: Có thể gặp rủi ro tín dụng cao hơn so với thư tín dụng, đặc biệt nếu người nhập khẩu không thanh toán đúng hạn hoặc không thanh toán.
• Không Có Bảo Đảm Thanh Toán: Ngân hàng không cam kết thanh toán, nên nếu người nhập khẩu từ chối thanh toán hoặc không thanh toán, người xuất khẩu có thể gặp khó khăn trong việc thu hồi tiền.
• Thời Gian Xử Lý: Quy trình có thể mất thời gian và phụ thuộc vào sự hợp tác của các ngân hàng và bên liên quan.

Qua đó có thể thấy phương thức thanh toán nhờ thu sẽ đi kèm với rủi ro tín dụng và thiếu sự bảo đảm thanh toán, đòi hỏi người xuất khẩu phải cân nhắc kỹ lưỡng và đánh giá mức độ tin cậy của người nhập khẩu. Hiểu rõ quy trình và các yếu tố liên quan sẽ giúp bạn áp dụng phương thức nhờ thu một cách hiệu quả trong các giao dịch quốc tế.

3- Thư tín dụng (Letter of Credit L/C)

Thư tín dụng (Letter of Credit – LC) là một phương thức thanh toán an toàn và phổ biến trong thương mại quốc tế, Được xem là một trong những phương thức thanh toán an toàn nhất trong thương mại quốc tế, vì người bán có thể tin tưởng vào độ tin cậy của ngân hàng, và người mua không cần phải thanh toán trước cho hàng hóa. Phương thức thanh toán LC – Thư tín dụng đặc biệt hữu ích cho các giao dịch lớn hoặc khi làm việc với các đối tác thương mại mới hoặc chưa quen biết, mới chỉ giao dịch lần đàu

Dưới đây là các bước chung trong giao dịch thư tín dụng:

1. Người mua và người bán thống nhất các điều kiện của giao dịch, bao gồm giá cả, số lượng, chi tiết vận chuyển và phương thức thanh toán.
2. Người mua yêu cầu ngân hàng của mình cấp thư tín dụng, cung cấp các chi tiết của giao dịch.
3. Sau khi đánh giá độ tin cậy tín dụng của người mua, ngân hàng cấp thư tín dụng cho ngân hàng của người bán, ngân hàng này sẽ thông báo cho người bán.
4. Người bán vận chuyển hàng hóa theo các điều kiện của hợp đồng và chuẩn bị các tài liệu cần thiết, chẳng hạn như hóa đơn thương mại.
5. Người bán trình các tài liệu xác nhận việc vận chuyển cho ngân hàng của mình, ngân hàng này sẽ chuyển tiếp chúng đến ngân hàng của người mua.
6. Nếu các tài liệu phù hợp, ngân hàng của người mua sẽ giải ngân thanh toán cho ngân hàng của người bán và chuyển các tài liệu cho người mua.
7. Người mua nhận hàng hóa đã mua.

4- Phương thức ghi sổ (Open Account – O/A)

Phương thức thanh toán ghi sổ (Open Account – O/A) là một trong những phương thức thanh toán quốc tế phổ biến trong thương mại quốc tế. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những phương thức rủi ro nhất đối với người bán.

Trong giao dịch sử dụng phương thức ghi sổ, người bán (nhà xuất khẩu) giao hàng cho người mua (nhà nhập khẩu) trước khi nhận thanh toán, thường là trong vòng 30, 60 hoặc 90 ngày sau ngày hóa đơn hoặc giao hàng.

Cấu trúc thanh toán sau khi nhận hàng của một giao dịch tài khoản mở làm cho nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho nhiều người mua nước ngoài, cung cấp sự linh hoạt và kiểm soát trong việc quản lý dòng tiền và vốn lưu động.

💡 Mẹo: Quan trọng đối với cả người mua và người bán là thực hiện nghiên cứu và kiểm tra tín dụng trước khi đồng ý với các điều khoản tài khoản mở để tránh các tranh chấp tốn kém và trì hoãn tiềm tàng.

5- Phương thức thanh toán nhờ thu kèm chứng từ ( Documentary Collection )

Documentary collection là một phương thức thanh toán quốc tế phổ biến khác giữa các thương nhân. Phương thức này liên quan đến việc các ngân hàng đóng vai trò trung gian, trao đổi các chứng từ vận chuyển như hối phiếu ( bản nháp ) và hóa đơn thương mại để đảm bảo người mua nhận được hàng hóa và người bán nhận được thanh toán.

Khác với thư tín dụng, documentary collection chỉ liên quan đến ngân hàng như những người trung gian trong giao dịch; nó không đảm bảo rằng người mua sẽ thanh toán.

Documentary collection có thể được thực hiện theo 2 cách: thanh toán ngay (document against payment) hoặc vào một ngày cụ thể (documents against acceptance).

Documents Against Payment (D/P)

Trong một thỏa thuận Documents Against Payment (D/P), người mua chỉ có thể nhận được các tài liệu vận chuyển và hàng hóa sau khi thanh toán đầy đủ.

Tuy nhiên, người bán có thể phải đối mặt với tình trạng hàng hóa không được yêu cầu ở một quốc gia nước ngoài nếu người mua từ chối thanh toán, vì họ không thể thu thập hàng hóa mà không có tài liệu vận chuyển.

Các bước trong một giao dịch Documents Against Payment như sau:

1. Người mua và người bán đồng ý về hợp đồng bán hàng, và người mua yêu cầu D/P từ ngân hàng của họ.
2. Người bán gửi hàng hóa đến người mua.
3. Người bán đưa tài liệu vận chuyển cho ngân hàng của họ.
4. Ngân hàng của người bán chuyển tài liệu đến ngân hàng thu hộ (ngân hàng của người mua).
5. Ngân hàng thu hộ gửi tài liệu cho người mua và yêu cầu thanh toán.
6. Người mua thanh toán cho ngân hàng thu hộ.
7. Ngân hàng thu hộ phát hành tài liệu vận chuyển cho người mua, người có thể sử dụng chúng để nhận hàng hóa.
8. Ngân hàng thu hộ thanh toán cho ngân hàng của người bán, sau đó ngân hàng của người bán thanh toán cho người bán.

Documents Against Acceptance (D/A)

Nếu một thỏa thuận Document Against Acceptance (D/A) được thực hiện, ngân hàng của người bán sẽ chỉ thị cho ngân hàng thu hộ phát hành tài liệu vận chuyển cho người mua sau khi họ chấp nhận hối phiếu thời gian để thanh toán vào một ngày cụ thể.

Các bước trong giao dịch D/A tương tự như trong giao dịch D/P, với sự khác biệt về thời gian thanh toán.

1. Người bán và người mua đồng ý về một giao dịch thương mại.
2. Người bán gửi hàng hóa đến người mua và đưa tài liệu vận chuyển cho ngân hàng của họ.
3. Ngân hàng của người bán gửi tài liệu vận chuyển đến ngân hàng thu hộ.
4. Ngân hàng thu hộ chuyển tài liệu và hối phiếu thời gian đến người mua.
5. Người mua chấp nhận hối phiếu thời gian và hứa thanh toán vào ngày được chỉ định.
6. Ngân hàng thu hộ phát hành tài liệu cho người mua để thu thập hàng hóa.
7. Người mua thu thập hàng hóa bằng tài liệu và thanh toán cho ngân hàng thu hộ vào ngày đến hạn.
8. Ngân hàng thu hộ chuyển thanh toán cho ngân hàng của người bán.

Dù là bán hàng cho hay mua hàng từ các thị trường nước ngoài, việc sử dụng các phương thức thanh toán quốc tế phù hợp sẽ có lợi cho cả hai bên là rất quan trọng để đảm bảo thanh toán kịp thời và duy trì mối quan hệ thương mại tốt. Với những thông tin về 5 phương thức thanh toán phổ biến trong thương mại quốc tế, bao gồm các ưu và nhược điểm của từng phương thức để giúp doanh nghiệp của bạn tự tin khi thực hiện giao thương hàng hóa quốc tế

Tác giả: Hoàng Văn Châu

Chuyên gia Xuất Nhập Khẩu - Logistics với hơn 15 năm kinh nghiệm. Hiện đang là giảng viên - Quản lý chất lượng đào tạo tại Vinatrain, Tư vấn các vấn đề liên quan hải quan - Logistics